295/2017

Πρόεδρος: Αντζελίτα Παπαβασιλείου Δικηγόροι: Μαρίνα Χρυσοβελώνη, Χρυσάνθη Κορέλα

Οι τεχνικοί σύμβουλοι διαδίκων βοηθούν με τις τεχνικές γνώσεις τον διορίσαντα διάδικο, μπορούν δε να παρίστανται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις όπου παρίστανται οι πραγματογνώμονες και να λάβουν γνώση στοιχείων δικογραφίας. Μη δικαίωμα όμως διαδίκων και τεχνικών συμβούλων να παρίστανται (και μη υποχρέωση κλήτευσής τους) στις πράξεις που ενεργεί ο πραγματογνώμονας (επίσκεψη στο επίδικο, ιατρικές εξετάσεις, έλεγχος βιβλίων), διότι δεν πρόκειται για διαδικαστικές πράξεις.

{…} Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 391 και 392 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι οι νόμιμα διορισθέντες τεχνικοί σύμβουλοι των διαδίκων βοηθούν με τις τεχνικές τους γνώσεις τον διάδικο που τους διόρισε, μπορούν δε να παρίστανται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις, όπου παρίστανται οι πραγματογνώμονες και έχουν τις εξουσίες των άρθρων 380 §1 και 382 §2, δηλ. να λάβουν γνώση των χρήσιμων, για τη γνωμοδότησή τους, στοιχείων της δικογραφίας και να παρίστανται στις συνεδριάσεις, να υποβάλλουν ερωτήσεις και να ζητούν την ανάγνωση εγγράφων.

Στις πράξεις όμως που ενεργεί ο πραγματογνώμονας για να επιτελέσει το έργο του (λ.χ. επίσκεψη στο επίδικο, μετρήσεις, ιατρικές εξετάσεις, έλεγχος βιβλίων, γραφολογική παραβολή υπογραφών), δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται οι διάδικοι ή οι τεχνικοί τους σύμβουλοι (και συνεπώς δεν πρέπει να καλούνται), διότι δεν πρόκειται για διενέργεια διαδικαστικών πράξεων, κατά την έννοια των άρθρων 382 §1 και 392 §2 ΚΠολΔ (ΑΠ 1025/2014 Νόμος, ΑΠ 288/2009 ΝοΒ 2010. 897).

Επιπλέον, από τις ίδιες ως άνω διατάξεις (391 και 392 ΚΠολΔ), προκύπτει ότι οι τεχνικοί σύμβουλοι μπορούν, αφού οι πραγματογνώμονες υποβάλουν τη γνωμοδότησή τους και πριν συζητηθεί η υπόθεση, να αναπτύξουν τις γνώμες τους για τη γνωμοδότηση των πραγματογνωμόνων προφορικά ενώπιον του δικαστηρίου ή να τις υποβάλουν εγγράφως, καθώς και να υποβάλλουν ερωτήσεις και στους πραγματογνώμονες. {…}